Commercial director Dönüs Coban: “in mijn comfortzone ga ik niets bereiken”

Dönüs Coban is commercial director bij de Nederlandse tak van Lagardère Sports, één van de grootste sportmarketingorganisaties ter wereld. In deze rol is zij eindverantwoordelijk voor de bedrijfsvoering op de Nederlandse markt en stuurt ze het team aan. Zij zetten op de Nederlandse markt hun expertise en netwerk gericht in om landelijke merken en clubs te voorzien van strategisch sales- en marketingadvies. Een groot deel van de werkzaamheden bestaat uit het vinden van sponsoren en het maken van proposities voor voetbalclubs. Dönüs werkte hiervoor als Director of Sales en Manager Sponsorships bij FC Utrecht en als Investment Manager en bedrijfsmakelaar. Als vrouw van Turkse afkomst, werkzaam in sales in de sportwereld, heeft ze zich altijd minimaal twee keer zo hard moeten bewijzen. En daarin is ze – ons inziens – goed geslaagd!

Hoe zouden anderen jou omschrijven?
Als een bijzondere gewaarwording, denk ik. Ik maak altijd wel indruk, of dat nou positief of negatief is; je vindt altijd wel iets van mij. Grijs zijn is niet voor mij weggelegd. Ik ben geboren in Turkije en opgegroeid in Nederland en kom uit een gezin met vijf dochters. De droom van mijn ouders was dat ik medicijnen zou studeren. Mijn droom was president van Turkije worden. Er schuilde vroeger een idealist in mij die de wereld wilde redden. Diezelfde idealist dacht dat ze daarvoor economie moest studeren. Dan word je volwassen en zie je dat de wereld er niet op staat te wachten om door jou gered te worden. Uiteindelijk ben ik na mijn studie het vastgoed ingerold; het bedrijfsonroerend goed. Van daaruit heb ik voor een vastgoedtak van DAS gewerkt en uiteindelijk werd ik gevraagd om te solliciteren voor een functie bij FC Utrecht.

Hoe is die link gelegd?
Ik werkte in Utrecht, kwam in mijn werk vaak mensen van FC Utrecht tegen en ik gaf dan tips. Tegelijkertijd was er een leegloop in het Lagardère team bij FC Utrecht. Zij hebben toen gedacht: iedereen die we tot nu toe hebben aangenomen heeft ons hetzelfde gebracht. Zullen we het risico nemen om met iemand anders in gesprek te gaan? Dat anders, dat werd ik.

Het kwam echt voorbij. En dat maakt mijn situatie anders dan van andere mensen die in de sport willen werken. Vaak is dat echt hun droom, hun passie. Misschien ben ik daarom succesvol – ik heb niets te verliezen. Als mensen iets héél graag willen, kunnen ze er in mijn ervaring heel geforceerd mee omgaan. Dat haalt niet altijd het beste in ze naar boven. De sportwereld zit vol met mensen die hun positie ten koste van alles willen behouden of alles willen opgeven om er te kunnen werken. Ik ben niet met sport getrouwd. Ik vind mijn werk heel erg leuk hoor, maar ik zit er meer ontspannen in.

Ik ben de commerciële kant op gegaan, omdat dat het enige was dat ik moeilijk vond. In mijn comfortzone ga ik niets bereiken in het leven. Alhoewel het natuurlijk heel verleidelijk is om alleen maar te doen waar je je comfortabel bij voelt. Ik ben altijd een heel verlegen meisje geweest zonder vrienden. Was steeds thuis of in de bibliotheek te vinden met mijn neus in de boeken. Een echte nerd. Op de voorgrond treden, vind ik nog steeds eng. En toch doe ik het. Dat is elke keer een overwinning op mezelf. Alles waar ik bang voor ben in het leven, ga ik te lijf.

Ik denk ook dat het salesvak wordt onderschat. Er zijn er weinig die er echt goed in zijn. Het is moeilijker dan men denkt. Het risico om afgewezen te worden en het daadwerkelijk worden afgewezen is wel iets waar je mee moet kunnen omgaan.

Alles waar ik bang voor ben in het leven, ga ik te lijf

Wat zijn eigenschappen die jou op deze positie hebben gebracht?
Het is een combinatie geweest van mijn kennis, vaardigheden en persoonlijkheid. Daarnaast ook gewoon keihard werken – veel harder werken dan iedereen in mijn omgeving, in de hoop dat het opgemerkt wordt. Je moet naast het harde werken ook de kansen aangrijpen, er zijn op momenten dat het ertoe doet. Just show up in life, dat is 50% in bijna alles. Ik ben ontzettend gedreven en heb al jong geleerd dat ik veel harder zou moeten werken dan anderen om mezelf te bewijzen. Niet alleen omdat ik een vrouw ben, maar ook omdat ik een andere achtergrond heb. Dat is niet zielig, maar dat is de realiteit. Ik ben mijn vader nog steeds dankbaar voor die lessen.

Voel je dat ook zo? Je hebt een Turkse achtergrond én bent vrouw. Voelt dat extra zwaar?
Ik probeer er nooit een issue van te maken, omdat ik dan het averechtse bereik en mezelf wegzet als het zwakke geslacht of als slachtoffer. In mijn ervaring hebben veel mensen er ook geen boodschap aan. Er lijkt een bepaalde moeheid in de maatschappij te zijn wanneer het om bias gaat. Maar als ik bijvoorbeeld objectief kijk naar de sport, dan denk ik zeker dat er gender bias is. Het is een masculiene, ons-kent-ons wereld. Baantjes worden elkaar soms toegeschoven en niet op basis van kennis en kunde verdeeld.

Ik weet me nog steeds geen houding te geven wanneer mannen eerst een mondelinge toets over nutteloze voetbalfeitjes willen afnemen, voordat ze een inhoudelijk gesprek met me voeren. Het absolute hoogtepunt was iemand die voor een sponsorgesprek in het stadion van FC Utrecht Panini-voetbalplaatjes had meegenomen om te testen hoe goed ik voetballers in het algemeen kende. Zou dat gebeurd zijn bij een mannelijke equivalent? Absoluut niet. Dus ik denk zeker dat vrouwen een ander uitgangspunt hebben. Alleen: we kunnen met z’n allen gaan roepen dat het ontzettend oneerlijk is, maar ik denk dat we beter onze dochters kunnen leren dat het leven niet eerlijk is. Mijn nichtjes weten dat ze beter moeten zijn dan Floris Jan of Anne Fleur om hetzelfde te bereiken. Daarentegen weten ze ook dat tegenover de 100 mensen die hen afwijzen vanwege hun achtergrond, er altijd wel één persoon staat die hun op basis van hun kwaliteiten een kans gaat geven. Het leven gaat om die ene kans. Die moet je grijpen. Je slachtoffer voelen is in ieder geval geen optie.

Wat kunnen we met elkaar eraan doen om dat beter voor elkaar te krijgen?
Ik zou niet gekozen willen worden omwille van een quotum. Je weet nooit zeker of je op basis van je kwaliteiten bent aangenomen of dat je het resultaat bent van quota-dwang. Daarnaast geloof ik dat wanneer je geholpen door een quotum een toppositie krijgt, je niet altijd op draagvlak kunt rekenen. En dat werkt weer ondermijnend voor je positie. Daarentegen is een quotum misschien wel nodig om uit het old-boys network te komen. We hebben niet dezelfde uitgangspunten: old boys nemen new boys aan. Die gender bias zie je overal. Laatst las ik een artikel over Amazon. Daar worden cv’s op basis van een algoritme geselecteerd. En dat algoritme had zelfstandig geleerd dat topwerknemers mannen zijn en dat leidde ertoe dat alleen cv’s van mannen werden geselecteerd.

We kunnen met z’n allen gaan roepen dat het ontzettend oneerlijk is, maar ik denk dat we beter onze dochters kunnen leren dat het leven niet eerlijk is

Wat drijft jou?
De wil om te winnen. Mijn vader had geen zonen en wist dat de wereld niet altijd vriendelijk is voor vrouwen, waardoor wij als mannen zijn opgevoed. Alles in het leven was een competitie die gewonnen moest worden. Als we wonnen leek het minder erg dat we vrouwen waren. Nog steeds wil ik winnen, alleen is winnen geen zero-sum game meer voor mij. Uiteraard ga ik ook wel eens onderuit. Dat hoort erbij. Het is pas verliezen als ik er niets van heb geleerd. Ik raak erg geïnspireerd door de uitspraak van Nelson Mandela: I never lose; either I win, or I learn.

Waar ben je het meest trots op?
De positie die ik nu heb. Ik heb niets in het leven cadeau gekregen, zeker deze positie niet. Voor alles wat ik heb bereikt, heb ik heel hard moeten werken. Daarnaast zijn er bepaalde commerciële trajecten geweest waar ik trots op ben. In de periode dat ik bij FC Utrecht werkte, hebben de partnerships door de proposities die ik maakte en daarna verkocht zowel commercieel als financieel een forse ontwikkeling doorgemaakt. 

Je slachtoffer voelen is in ieder geval geen optie

Welke eigenschappen heeft de sportwereld meer nodig volgens jou?
Meer intelligentie. En dan doel ik niet alleen op IQ, maar ook op sociale en emotionele intelligentie. Het is een harde wereld, die meer vrouwen goed kan gebruiken. Ik denk dat meer diversiteit sowieso altijd een positieve ontwikkeling is. Mensen die hetzelfde zijn, komen altijd tot dezelfde oplossingen. Het is comfortabeler om in de bubbel van je eigen gelijk met gelijkgezinden te leven.

Maar we moeten ook niet altijd alleen de mannen de schuld geven. Wij hebben 1700 medewerkers wereldwijd. Er zitten op mijn functie in de andere landen – ook op teamniveau – heel weinig vrouwen. Ik heb de afgelopen maanden twee keer een sales vacature uitgezet. Daar reageerden nagenoeg alleen maar mannen op. Eén vrouw. Dan denk ik ook weer: just show up!

Wat kunnen wij vrouwen er zelf aan doen om dit te veranderen?
Daar heb ik geen kant-en-klaar antwoord op. Het is een proces. Het zou in ieder geval helpen als jonge meiden rolmodellen zien, waar ze zich mee kunnen identificeren. En we zullen vooral ook ons eigen aandeel en verantwoordelijkheid in de situatie moeten erkennen. Wij vrouwen moeten ons hand opsteken en aangeven wat we willen. De hardste schreeuwers en de mensen met het beste netwerk, krijgen vaak de banen. En alhoewel ik dat onrechtvaardig vind, kan ik dat niet doorbreken. Ik heb een life coach gehad, en hij zei: “je kunt tegen iedereen vechten die hiërarchisch boven jou staat, maar dan bereik je niets voor je team. Hou dus op met vechten en ga eens meebewegen, zodat jij op die positie komt en vanuit daar wat kan veranderen.”

Heb jij een rolmodel?
Mijn moeder. De sterkste en moedigste vrouw die ik ken. Op mijn beste dag ben ik niet eens half de vrouw die zij altijd is geweest. Dat klinkt cryptisch, maar haar verhaal is niet bestemd voor het web, waar iedereen met toegang tot het internet een mening over mag hebben. Ik kan er tegen, maar zij is verboden terrein.

En nu? Voel je je meer Turks of Nederlands?
Ik voel me Turks. Het voelt onnatuurlijk om als volbloed in Turkije geboren Turkse te zeggen dat ik me een Nederlander voel. Ik weet dat ik daarmee sommige mensen tegen het zere been schop en het loyaliteitsvraagstuk op tafel komt. Het maakt voor hen niet uit dat ik me tegelijkertijd gezegend voel dat ik hier leef. In Turkije had ik nooit de kansen gekregen die ik hier heb gehad. Ik ben nooit Turks genoeg in Turkse ogen en nooit Nederlands genoeg in Nederlandse ogen. Mijn vriendenkring bestaat uit uitsluitend blanke Nederlanders en ik ben in een blanke buurt opgegroeid. Mijn sociale kring wordt dus gevormd uit die blanke vrienden en mijn grote Turkse familie.

Ik ben zelf half Nederlands, kwart Chinees en kwart Surinaams en ook in een hele blanke buurt opgegroeid. Maar ik ben heel blij dat ik ook die mix heb gekregen, dat ik ook die Surinaamse kant heb. Die warmte, de gezelligheid, het is zo anders. Ik heb echt het idee dat ik daarin “the best of both worlds” heb meegekregen.
Dat vind ik ook, en het maakt me ook veel rijker als mens. Vroeger zag ik vooral de beperkingen van mijn achtergrond. Nu ben ik het universum er juist dankbaar voor. Ik ben een product van beide werelden. Een goed gelukt product. Voor de Nederlanders een individu en voor de Turken onderdeel van hun collectief.

Mijn motto is: karma is een boemerang

Wat zijn je ambities?
Het zou mooi zijn als meisjes die in een achterstandspositie opgroeien en niet met dezelfde kansen starten, mij als een voorbeeld kunnen zien. Op welke manier dan ook. Dat zij zien dat alles mogelijk is in het leven zolang zij niet bij de pakken neerzitten.

Wat zou je tegen je jonge zelf willen zeggen?
Dat alles goed komt, uiteindelijk. Het leven gaat je al haar kanten laten ervaren en je zult je staande houden. Je bent sterker dan je zelf denkt.

Heb je een motto?
Karma is een boemerang. Ik geloof dat elke actie, elk woord en elke gedachte gevolgen heeft en weer bij je terugkomt. Het heeft geen zin te blijven hangen in negatieve ervaringen, karma rekent met alles af. Hoe ik op anderen reageer is mijn karma, hoe zij op mij reageren is hun karma. Ik wil een goed mens zijn, niet alleen vanwege karma, maar ook omdat ik recht wil doen aan de opvoeding van mijn ouders.